МÆРГЪУЫДЗ

Нæртон æнæфындз Мæргъуыдз – ахæмæй йæ зонæм кадджыты æддаг бакастæй. Æнæуый та дзы Уастырджийы кæстæр ус хистæрæн афтæ зæгъы: «Цас тæрсыс нæ лæгæй, Нарты Мæргъуыдз, мыййаг дын куынæ у!» Уастырджимæ уыцы ныхас йæ хистæр ус фæхæццæ кодта, æмæ йын кæд хъыг уыд, уæддæр Мæргъуыдзы фенын сфæнд кодта. Куы базонгæ сты, уæд Уастырджи йæ хистæр усæн басаст: «Хъыг дын ма уæд мæ кæстæр усы ныхас – Нæртон Мæргъуыдз кæд зæххон лæг у, уæддæр мæнæй æнæсæрæндæр нæу».

Цæмæн æрцыд ахæм хатдзæгмæ Уастырджи? Уымæн æмæ Мæргъуыдзæн ис уыцы-иухуызон бæхрæгъæуттæ, урсдзых æхсын галрæгъæуттæ, саусæр æмæ саукъах фосы дзугтæ, æмхуызон фæздонджын хъугрæгъæуттæ. Уый бæрцытæ сты æмæ зæххыл нæ цæуынц. Йæ хæдзар та йын хъæуы сæр родгæс æмæ уæлыгæс дыууæ зæронды афтæ амонынц: «Хъæуы астæуты стыр уынгыл ссу, иу ран уыдзæни авд уазæгдоны: æппæты уæллаг дауджыты бынат у, уый дæле – æлдæртты, уый дæле та – фæрсаг адæмы, уымæй дæлæмæ та кæвдæсардты æмæ иннæты бынæттæ сты. Дауджыты бынаты бæхбæттæн уыдзæни сыгъзæринæй, бæхбæттæнæй уазæгдонмæ та уыдзæн авгæй астæрд. Æлдæртты бынатæн йæ бæхбæттæн уыдзæн æвзистæй, бæхбæттæнæй уазæгдонмæ та уыдзæн æргъæуæй астæрд, фæрссаг адæмты бынатæн та йæ бæхбæттæн уыдзæн æрхуыйæ конд. Бæхбæттæнæй уазæгдонмæ та нæзы фæйнæгæй астæрд. Кæвдæсардты æмæ иннæ адæмты бынаты бæхбæттæнтæ уыдзысты хъæдæй. Бæхбæттæнæй уазæгдонмæ та уыдзæн хъæмп тыд».

Уастырджи Мæргъуыдзимæ иу фынгыл куы фембæлы, уæд йæхинымæры дис кæны: «Хуыцау, ды амонд кæмæн нæ ратдзынæ, ахæм нæй! Мæнæ амонд кæй мидæг ныттымбыл кодтай, мæнæ! Ай дзы йе ас куы нæ ис, йе дзы конд куы нæ ис, уæдæ йæ цæсгомыл фындз дæр куынæ ис, уæд цавæр амонды хицау у?»

Мæргъуыдз æмæ Уастырджи хæтæны иумæ куы ацæуынц, уæд рабæрæг вæййы, Мæргъуыдзы фæразон бæхы мыггаг хæйрæджытæй кæй у, лæппуйæ та фындзæй ахæм уыд, æмæ-иу сау зæххыл сырд кæуылты ацыдаид, уый базыдтаид. Йæ ус та Уастырджийы кæстæр ус æмæ Уациллайы усимæ æртæ хойы уыдысты, фæлæ иуахæмы хæтæны куы уыд, уæд йе смудаг фындзæй дардмæ дæр банкъардта йæ уаты йæ усимæ чидæр кæй хуыссы. Уый та уыд йæ фырт. Йæ тагъдуайаг бæх æй уайтагъд сæхимæ æрхæццæ кодта æмæ йæ ус æмæ йæ фырты кардæй скъуыхтæ кодта. Цы бакодта, уый куы базыдта, уæд йæ фындз сæрдасæнæй ахауын кодта.

Уастырджи æмæ Мæргъуыдз обауыл ус æмæ лæппуйы ракъахтой. Уастырджи сæ йæ нымæтын ехсæй æрцавта, æмæ райгас сты. Мæргъуыдзы фындзыл дæр æй рауагъта, æмæ йæ фындз йæ бынаты абадт. Уыцы хорз хабæрттæ схаста йæ кæстæр усмæ уæларвмæ.

кæс «АРВЫ ДУАР»-Ы СÆРГÆНДТÆ